Teren Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej w związku z pięknem krajobrazu i zachowaniem się tu wielu rzadkich roślin i gatunków zwierząt uznano za szczególnie cenny i podjęto ochroną. Za najważniejszy dzień z tym związany uznać należy dzień ustanowienia Ojcowskiego Parku Narodowego w Dolinie Prądnika., który jest jednym z najważniejszych punktów na mapie dla botaników, zoologów i turystów.

W latach 1980-82 roku utworzono Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych, który wraz z otaczającym go Jurajskim Obszarem Chronionego Krajobrazu  i Ojcowskim Parkiem Narodowym obejmuje największy w Polsce obszar chroniony (255 ha).

W skład Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych wchodzą następujące parki krajobrazowe: Dłubniański, Dolinek Krakowskich, Tenczyński, Bielańsko-Tyniecki,  Rudniański, Orlich Gniazd, Stawki.

Niezwykle ciekawym miejscem, jedynym w Europie Środkowej jest Pustynia Błędowska.